Onderwijs in Steenbergen in de 17e en 18e eeuw
€ 21,50
Han Leune – Een onbeschreven blad in de geschiedschrijving over Steenbergen is het onderwijs in de 17e en 18e eeuw. Op basis van diepgaand archiefonderzoek is de boeiende geschiedenis van de stadsschool in beide eeuwen gereconstrueerd. Die school is reeds vermeld in 1318. Tijdens het onderzoek dat aan dit boek ten grondslag ligt is gezocht naar antwoorden op uiteenlopende vragen. Wie waren de schoolmeesters en waar kwamen ze vandaan? Hoe werden zij gehonoreerd? Hoeveel leerlingen bezochten de stadsschool? Wat leerden de kinderen er? Hoe zag een schooldag eruit? Waren er vakanties? Met welke voorschriften van de Staten-Generaal werd de stadsschool geconfronteerd? Hoe was de verhouding geregeld tussen de stadsschool en de gereformeerde kerk van de stad? Wat veranderde er aan het onderwijs toen de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1795 plaatsmaakte voor de Bataafse Republiek en katholieken voor het eerst na de Reformatie kans kregen om toe te treden tot het stadsbestuur? Er wordt ook stilgestaan bij het onderwijs in het omvangrijke buitengebied van Steenbergen, in het bijzonder in Kruisland, De Heen en in Kladde. Dat in Kruisland een tienjarige zoon het werk van zijn zieke vader als schoolmeester waarnam behoorde tot de opmerkelijke bevindingen.
In het boek zijn biografische gegevens opgenomen van alle schoolmeesters die in de 17e en 18e eeuw aan de stadsschool verbonden waren. Bijzondere aandacht is besteed aan spraakmakende affaires waarin de schoolmeesters in de tweede helft van de 18e eeuw verzeild raakten. Maar liefst drie van hen werden door het stadsbestuur ontslagen en een vierde trad zelf onder zware druk af.
Het boek vult een leemte op in de geschiedschrijving over de gemeente Steenbergen en draagt bij aan de reconstructie van het onderwijs ten tijde van de Republiek der Verenigde Nederlanden.
De auteur, Han Leune, groeide op in Steenbergen. Zijn vader, Cornelis Jan Leune, was er in de periode 1949-1967 onderwijzer en (vanaf 1956) hoofd van de neutraal-bijzondere school voor lager en uitgebreid lager onderwijs. Han Leune bezocht in Bergen op Zoom de Rijkshogereburgerschool, studeerde sociologie aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam en werd hoogleraar sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, gespecialiseerd in de studie van het onderwijs. Naast zijn professoraat vervulde hij diverse adviesfuncties voor de rijksoverheid zoals voorzitter van de Onderwijsraad, kroonlid van de Sociaal-Economische Raad en voorzitter van de Politieonderwijsraad. Op zijn naam staan ruim honderd wetenschappelijke publicaties over het onderwijs en het onderwijsbeleid in Nederland. Sinds zijn emeritaat publiceert hij vooral op militair-historisch, regionaal-historisch en genealogisch terrein, met Zeeland en West-Brabant als aandachtsgebieden. Hij heeft een bijzondere belangstelling voor de geschiedenis van Steenbergen. In 2012 verscheen van zijn hand een boek over de landgoederen Ekelenberg en Padmos in Steenbergen en in 2017 een boek over het fort Henricus aldaar. Op zijn website (www.hanleune.nl) publiceerde hij over de Steenbergse historie diverse artikelen.
Han Leune is Officier in de Orde van Oranje-Nassau. De gemeente Rotterdam kende hem de Wolfert van Borselenpenning toe wegens zijn verdiensten voor het onderwijs in die stad.